Rwa udowa, stenoza otworu międzykręgowego i bulging disc
Rwa udowa— historia pacjenta, który znów chodzi 8 km dziennie
Na wizytę zgłosił się pacjent w wieku ok. 60 lat. Znaliśmy się już — pięć lat wcześniej pomagałam mu w problemach z dolnym odcinkiem kręgosłupa. Przez cały ten czas pacjent czuł się dobrze, coś delikatnie czasem zabolało, ale był poinstruowany co robić, by sobie pomóc samodzielnie. Aż do momentu większego przeciążenia. Pojawiło się najpierw lekkie ciągnięcie w pachwinie, potem ból w biodrze, a ostatecznie po około tygodniu — piekący ból promieniujący wzdłuż przedniej strony prawego uda. To była rwa udowa o ostrym przebiegu.
- Wprowadzenie – historia pacjenta
- Objawy rwy udowej – co czuł pacjent?
- Diagnostyka – jak wyglądało badanie?
- Pierwsza wizyta – jak zaczęliśmy terapię?
- Wynik rezonansu MRI – co pokazało badanie?
- Czym różni się rwa udowa od kulszowej?
- Stenoza – co to jest i jakie daje objawy?
- Bulging disc – czy zawsze boli?
- Osteofity – nie każde zwyrodnienie boli
- Terapia – co zadziałało w tym przypadku?
- Morał tej historii
- Umów się na wizytę – gdy boli podobnie
Rwa udowa – objawy: co czuł pacjent?
Ból był zlokalizowany w udzie prawym, miał charakter palący, rwący, ostry.
Co ważne:
- w pozycji siedzącej było dobrze,
- najgorzej było przy staniu, leżeniu i zmianie pozycji,
- jedynie pozycja pochylona z rotacją w lewo dawała ulgę,
- przejście kilkuset metrów było wyzwaniem,
- delikatny ruch powodował silne nasilenie objawów.
Pacjent nie potrafił wskazać konkretnego urazu, nie miał drętwień w stopie, nie bolało przy kichaniu, nie było objawów neurologicznych znanych z rwy kulszowej.
Ale… nie mógł chodzić. Dosłownie.
🔍 Diagnostyka rwy udowej – jak wyglądała ocena w gabinecie?
Podczas pierwszej wizyty wykonałam klasyczne badanie funkcjonalne i neurologiczne, które pozwala ocenić, czy objawy mają tło korzeniowe oraz wykluczyć inne możliwe źródła bólu.
➡️ Testy rozciągowe dla nerwu udowego były w tym etapie niewykonalne — już minimalny zakres rozciągnięcia nerwu w pozycji leżenia powodował bardzo silny ból w przedniej części uda.
➡️ W ocenie ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa zaobserwowałam:
- silne nasilenie bólu w przedniej części uda już przy próbie wyprostu i rotacji w prawo,
- ból pojawiający się przy połowie zakresu zgięcia bocznego w prawo,
- widoczne ograniczenie funkcjonalne i ochronne napięcie mięśni.
➡️ Znaczne napięcie tkanek miękkich w okolicy:
- mięśnia czworobocznego lędźwi (po stronie prawej),
- oraz mięśnia biodrowo-lędźwiowego — wskazujące na lokalną ochronną aktywność układu nerwowo-mięśniowego w rejonie unerwienia L2–L4.
➡️ Testy różnicujące dla stawu biodrowego oraz pachwiny – ujemne, co pozwoliło wykluczyć ból pochodzenia stawowego lub mięśniowo-powięziowego w obrębie samego biodra czy struktur pachwinowych.
➡️ Ocena siły mięśniowej kończyn dolnych: bez cech osłabienia w testach oporowych mięśnia czworogłowego uda, przywodzicieli, czy prostowników biodra.
➡️ Odruchy ścięgniste – obecne, symetryczne, bez osłabienia.
➡️ Czucie powierzchowne w obrębie dermatomu L3 zachowane, bez zaburzeń w teście lekkiego dotyku i rozróżniania dwóch punktów.
➡️ Objawy oponowe i objaw Lasegue’a – ujemne.
Wszystkie powyższe wyniki, zestawione z wywiadem i obrazem klinicznym, jednoznacznie sugerowały: rwę udową pochodzenia korzeniowego, najpewniej wywołaną przez stenozę otworu międzykręgowego po stronie prawej w segmencie L3, które później zostało potwierdzone badaniem obrazowym.
Pierwsza wizyta – jak zaczęliśmy?
Być może Cię zaskoczę, ale w tak ostrym stanie fizjoterapia może bardzo dużo pomóc. I nie mam tutaj na myśli ostrych manipulacji kręgosłupa czy masażu mięśni. Znając dokładnie patofizjologię problemu mogłam opracować proces rehabilitacji. Zaczęliśmy od prostych rzeczy:
dobranie pozycji ułożeniowej,
ćwiczenia oddechowe,
łagodne techniki manualne, uwalnianie powięzi,
techniki harmoniczne/płynowe (te techniki wraz z oddechem mają one na celu poprawę krążenia w obszarze splotów żylnych dysku),
praca z tkankami wokół nerwu — po to, by wyciszyć reakcję zapalną i zmniejszyć obrzęk,
edukacja pacjenta w zakresie codziennych czynności.
Wiedzieliśmy już, że pacjent był po konsultacji neurologicznej, dostał leki i miał zlecone badanie rezonansu magnetycznego.
Wynik MRI – co pokazało badanie?
W obrazie MRI wyszło:
- bulging disc na poziomie L3–L4,
- osteofity zawężające otwór międzykręgowy po stronie prawej,
- przyleganie do korzenia nerwu rdzeniowego L3.
Czyli: stenoza otworu międzykręgowego z podrażnieniem nerwu udowego.
W tym przypadku nie mówimy o rwie kulszowej, lecz o rwie udowej — rzadziej spotykanej, ale równie dokuczliwej.
Czym różni się rwa udowa od kulszowej?
Rwa kulszowa:
ból najczęściej z tyłu nogi (pośladek → udo → łydka → stopa), dotyczy nerwu kulszowego, zwykle poziomy L5–S1.Rwa udowa:
ból z przodu uda, czasem promieniujący do pachwiny lub kolana, dotyczy nerwu udowego, zwykle poziomy L2–L4.
Co to jest stenoza?
Stenoza to inaczej zwężenie kanału lub otworu, przez który wychodzą nerwy z kręgosłupa. W tym przypadku — stenoza otworu międzykręgowego L3.
Najczęściej spowodowana przez:
- zmiany zwyrodnieniowe (osteofity),
- wypukliny krążka (bulging disc),
- pogrubienie więzadeł.
Zwężenie powoduje ucisk lub podrażnienie nerwu, co objawia się bólem, osłabieniem, zaburzeniami czucia — ale nie zawsze wszystkimi naraz. To, jakie objawy odczuje pacjent, zależne będzie od stopnia zwężenia, miejsca zwężenia (kanał kręgowy czy otwór międzykręgowy), poziomu stenozy (inne objawy będą na poziomie szyjnym, a inne w wysokim lędźwiowym L2–L4 lub niskim L5–S1).
Jakie są inne objawy stenozy?
- Ból w dolnej części pleców, który może promieniować do pośladków, nóg i stóp.
- Ból może nasilać się podczas chodzenia i stania, a ustępować w pozycji siedzącej/pochylonej.
- Ból może mieć charakter piekący lub kłujący.
- Drętwienie i mrowienie kończyn dolnych.
- Uczucie „zimnych” stóp.
- Zaburzenia czucia w obszarze nóg i stóp.
- Osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych.
- Trudności z poruszaniem się, chodzeniem i utrzymaniem równowagi.
- Chromanie neurogenne, czyli ból nóg, który nasila się podczas chodzenia i ustępuje po odpoczynku.
- Ograniczenie ruchomości kręgosłupa.
- Problemy z kontrolą oddawania moczu i stolca (w zaawansowanych przypadkach).
- Zaburzenia funkcji seksualnych (w zaawansowanych przypadkach).
Co ważne! Sam fakt występowania stenozy nie jest problemem. Problem pojawia się wtedy, gdy daje ona objawy.
Co to znaczy?
To uwypuklenie jądra miażdżystego krążka międzykręgowego — jeszcze nie przepuklina, ale już coś, co może (choć nie musi!) dawać objawy. Zwłaszcza jeśli pojawia się w miejscu, gdzie i tak jest ciasno – jak przy zwężonym otworze.
Odpowiem od razu, na pytanie rodzące się w Twojej głowie. TAK RWA UDOWA MOGŁABY BYĆ SPOWODOWANA PRZEZ wypuklinę czyli „bulging disc”.
🦴 Słowo o osteofitach – nie każde „zwyrodnienie” musi boleć
W badaniu MRI u mojego pacjenta pojawiło się określenie „osteofity”, czyli wyrośla kostne zwężające otwór międzykręgowy. Brzmi groźnie, prawda? Ale warto zrozumieć, czym naprawdę są osteofity.
To nic innego jak efekt procesu adaptacyjnego – naturalna nadbudowa kostna, która ma na celu zwiększenie stabilności w danym segmencie kręgosłupa. Organizm „dorabia” sobie dodatkowe oparcie tam, gdzie przez lata było zbyt dużo ruchu albo obciążeń.
I choć osteofity najczęściej kojarzone są z chorobą zwyrodnieniową i bólem, to w zdecydowanej większości przypadków ich obecność nie daje żadnych objawów. Czasem po prostu są – i nie przeszkadzają.
W tym przypadku również: nie usunęliśmy osteofitu, a mimo to ból ustąpił.
Bo nie zawsze to „kość” jest problemem. Czasem winna jest reakcja zapalna, obrzęk tkanek, przeciążenie nerwu lub sztywność otaczających struktur.
📌 I pamiętajcie — każdy przypadek jest inny. To, że u jednej osoby osteofit nie daje objawów, nie znaczy, że tak będzie zawsze. Dlatego każdy pacjent wymaga indywidualnej oceny i podejścia.
Rwa udowa fizjoterapia – bez usuwania, ale z ogromnym efektem
Nie usunęliśmy osteofitu. Nie „poszerzyliśmy” otworu. Nie „wcisnęliśmy” wypukliny na miejsce.
Zadziałaliśmy na to, co realnie generowało ból:
- zmniejszenie obrzęku,
- modulowanie stanu zapalnego,
- poprawa filtracji płynów w obrębie tkanek,
- odciążenie nerwu,
- delikatna praca powięziowa i mobilizacje.
Efekt? Po 2 wizytach pacjent czuje się o niebo lepiej. Wizyta pierwsza – ból w udzie w skali VAS (0–10): 12. Na drugiej: 5, a na trzeciej: 0,5!
Mój pacjent na trzecią wizytę wszedł utykając. Przyznam, że się wystraszyłam, ale po chwili dodał, że dzień wcześniej przeszedł 8 km i „zakwasił sobie łydki”.
By być w pełni spokojną, wykonałam ponownie badanie neurologiczne i funkcjonalne i upewniłam się, że wszystko jest w porządku.
Morał?
👉 Nie zawsze trzeba „usunąć” problem. 👉 Czasem wystarczy dać ciału i nerwowi przestrzeń, spokój i mądrą stymulację.
Ten pacjent znów chodzi. Z bólem się pożegnał — choć jego rezonans nadal „nie wygląda dobrze”. Ale my nie leczymy zdjęcia. My leczymy człowieka.
📩 Masz podobne objawy? Umów się na konsultację
Jeśli:
- odczuwasz ból w przedniej części uda lub pachwinie,
- nie możesz znaleźć wygodnej pozycji,
- nie możesz chodzić, a nikt nie umie Ci pomóc —
To może być rwa udowa…
Nie każda rwa kończy się operacją. Ale każda wymaga zrozumienia i dobrego prowadzenia.
mgr Milena Olejnik
specjalistka terapii tkanek miękkich i bólu kręgosłupa
tel. 663 415 638
📍 Wrocław, ul. Skwierzyńska 28a/2
